Αυτό το άρθρο είναι επίσης διαθέσιμο στα: English
To “Κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη 2025” (Democracy in Europe Movement, DiEM25) ξεκίνησε από τον εμπνευστή του, τον Γιάνη Βαρουφάκη, πρώην Έλληνα υπουργό Οικονομικών, στις 9 Φεβρουαρίου 2016 στο Βερολίνο. Το DiEM25, ένα πανευρωπαϊκό αριστερό κίνημα, προσέλκυσε την προσοχή των Πειρατών λόγω των ομοιοτήτων τους. Τα δύο κινήματα έχουν παρόμοιες θέσεις για τη δημοκρατία, τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τη διαφάνεια, την αποκέντρωση και την κριτική στους εταιρικούς λομπίστες για την επιρροή τους στην πολιτική στην Ευρώπη.
Ο Γ.Βαρουφάκης, στην έναρξη της ομιλίας του για το κίνημα, τόνισε ότι εντόπισε “δημοκρατικό έλλειμμα” στην Ευρώπη: “Πρέπει να γίνουμε εκδημοκρατισμένοι και πάλι. Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται από το λαό, τους πολίτες των χωρών, στις περιφέρειες ή τους δήμους.
Μια απλή, ριζοσπαστική ιδέα είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από το DiEM25: Να εκδημοκρατίσουμε την Ευρώπη ως το 2025! Η ΕΕ θα πρέπει είτε να εκδημοκρατιστεί ή θα διαλυθεί! “
Ο Βαρουφάκης κάλεσε για μια Συντακτική Συνέλευση των Ευρωπαίων Αντιπροσώπων, με στόχο να ορίσουν ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Η έναρξη του κινήματος είχε μεγάλη επίδραση, δεδομένου ότι συμμετείχαν πολλές γνωστές προσωπικότητες από διάφορους τομείς: Την Ευρωπαϊκή αριστερά, τους Πράσινους, την παγκόσμια οικονομία, ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλλιτέχνες, φιλοσόφους, σκηνοθέτες, δημοσιογράφους και πολλούς άλλους από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Για να αναφέρουμε μερικούς από τους φιλοξενούμενους: Julian Assange (ιδρυτής του Wikileaks, ζωντανά από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο), Brian Eno (διάσημος ροκ σταρ ο οποίος έγραψε τη μουσική για το εισαγωγικό βίντεο του DiEM25), Slavoj Žižek (Σλοβένος φιλόσοφος) και James K . Galbraith (οικονομολόγος).
Γιατί οι Πειρατές αισθάνονται κοντά στο DiEM25
Υπήρχαν στιγμές στην ομιλία του Βαρουφάκη που σε έκανε να νομίζεις ότι είναι ένας πραγματικός πειρατής! Ζήτησε πλήρη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων:
“Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ecofin, οι διασκέψεις του FTT (συμβουλίου για τον κοινό φόρο στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές), οι συναντήσεις του Eurogroup, να μεταδίδονται ζωντανά μέσω live-streaming (του διαδικτύου) που δεν θα κοστίσει τίποτα”, όπως σημείωσε. “Τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να δημοσιεύονται λίγες εβδομάδες μετά την πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Όλα τα έγγραφα που αφορούν σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις, π.χ. ελεύθερου εμπορίου, όπως η TTIP, πακέτων «διάσωσης» τραπεζών και κυβερνήσεων, και αφορούν κάθε πτυχή του μέλλοντος των Ευρωπαίων πολιτών να δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Υποχρεωτικό μητρώο των λομπιστών των Βρυξελλών, που να περιλαμβάνει τα ονόματα των πελατών τους, των αμοιβών τους, καθώς και αρχείο των συναντήσεών τους με αξιωματούχους της ΕΕ, εκλεγμένους και μη”.
Οι Πειρατές είναι ιδιαίτερα γνωστοί για τη διαφάνεια, που είναι στις βασικές αρχές τους και είναι οι πρώτοι που την εφαρμόζουν σε κάθε δραστηριότητα τους. Τα περισσότερα κόμματα Πειρατών σε όλο τον κόσμο δημοσιοποιούν στο διαδίκτυο τα πρακτικά των συνεδριάσεων των Διοικουσών Επιτροπών τους, σε μορφή κειμένου και ήχου, για να έχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι άμεση πρόσβαση σε αυτά. Άλλωστε, όποιος θέλει – χωρίς απαραιτήτως να είναι μέλος οποιουδήποτε κόμματος των Πειρατών – μπορεί να παρίσταται στις συνεδριάσεις αυτές.
Ειδικά το “δημοκρατικό έλλειμμα στην ΕΕ” αναφέρεται από τους Ευρωπαίους Πειρατές (PPEU) στο Κοινό Ευρωπαϊκό Εκλογικό Πρόγραμμα τους (CEEP) για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2014, που εκδόθηκε στην Αθήνα.
“Το δημοκρατικό έλλειμμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει από την ίδρυσή της και δεν έχει επαρκώς διευθετηθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ολοκλήρωσης. Ένας σημαντικός στόχος όλων των Πειρατών είναι να οικοδομήσουμε μια σταθερή δημοκρατική βάση για την Ένωση. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί ότι οι πολιτικές διαδικασίες είναι πιο φιλικές προς τον πολίτη. Μαζί θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου για τον πολιτισμό, την πολιτική και την κοινωνία, καθώς και την προστασία των υφιστάμενων πλούσιων και διαφορετικών πολιτισμών που υπάρχουν στο εσωτερικό της Ένωσης. Η ΕΕ πρέπει να ανταποκριθεί στις δικές της αρχές σχετικά με την επικουρικότητα. Οι αποφάσεις δεν πρέπει να λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ, εφόσον μπορούν να επιλυθούν καλύτερα σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο. Ίση και εύκολη πρόσβαση στην επικοινωνία και ενημερωμένοι πολίτες είναι βασικές προϋποθέσεις στη νόμιμη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων. Στις πολιτικές αποφάσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να προηγηθεί πανευρωπαϊκή συζήτηση και να επιτρέπεται η επαρκής συμμετοχή όλων.
Οι ΠΕΙΡΑΤΕΣ πιστεύουμε ακράδαντα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα σε δίκαιη και ίση μεταχείριση. Είναι σημαντικό ότι η κοινωνία σέβεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Θα σταθούμε ενάντια στις διακρίσεις κάθε είδους και να αντιταχθούμε σε κινήματα που δρουν κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων … “
Ωστόσο, πέρα από τις προφανείς, υπάρχουν περισσότερες και σε βάθος ομοιότητες μεταξύ DiEM25 και Πειρατών. Ομοιότητες που έκαναν τη Διοικούσα Επιτροπή του Pirate Parties International (PPI) να συζητήσει για το DiEM25 και να αποφασίσει να στείλει ένα Γερμανό πειρατή να παρακολουθήσει την εκδήλωση στο Βερολίνο.
Παρά το γεγονός ότι ο Βαρουφάκης προσδιόρισε το DiEM25 ως αριστερό κίνημα, τόνισε επίσης σε πολλά οικολογικά χαρακτηριστικά. Οι Πειρατές είναι στην ίδια ομάδα με τους Πράσινους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Julia Reda, ευρωβουλευτής του Γερμανικού Κόμματος Πειρατών είναι αντιπρόεδρος των Greens / EFA.
Στέλνοντας πολλαπλά μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες
Ο Βαρουφάκης δεν εμφανίστηκε ως εναλλακτικός πολιτικός αλλά μάλλον πήγε κατ‘ ευθείαν στη maintream πολιτική, με τη βοήθεια των καλών σχέσεων με τα μέσα ενημέρωσης σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Με αυτόν τον τρόπο ήταν άμεσα σε θέση να αποκτήσει μεγάλη επιρροή και διεισδυτικότητα σε όλες τις ηλικίες και τους νέους.
Κάλεσε κάθε δημοκράτη να υποστηρίξει το DiEM25. Είπε ότι είναι απαράδεκτο για ένα δημοκράτη, από όπου και αν προέρχεται, να συμφωνήσει με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (υπουργό οικονομικών της Γερμανίας) που υποστήριξε ότι οι εκλογές δεν μπορούν να αλλάξουν την οικονομική πολιτική της Ευρώπης: “Κανένας δημοκράτης δεν μπορεί να το αποδεχθεί αυτό”, δήλωσε εμφατικά.
Ο Βαρουφάκης έστειλε πολλαπλά μηνύματα σε πολλούς παραλήπτες στην έναρξη της ομιλίας του στο Βερολίνο. Πρώτον, έστειλε μήνυμα ότι ακόμα είναι εδώ, στην καθεστηκυϊα τάξη των Ευρωπαίων πολιτικών, που τον πολέμησαν, όταν ήταν υπουργός Οικονομικών για τις απόψεις του και πέτυχαν την εκδίωξη του από τη θέση του. Δεύτερον, κάλεσε όλους εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους δημοκράτες να ενταχθούν στο κίνημα για τον εκδημοκρατισμό της Ευρώπης. Επίσης, επανειλημμένα τόνισε ότι η Ευρώπη έχει χάσει τον προσανατολισμό της προς τη δημοκρατία, λέγοντας ότι υπάρχει κάτι σάπιο στο εσωτερικό της Ευρώπης, αλλά το νέο κίνημα θα το αντιμετωπίσει.
Περαιτέρω επικεντρώθηκε σε πέντε περιοχές όπου η οικονομική κρίση (που ξέσπασε το 2008 σε όλο τον κόσμο), εξακολουθεί να υπονομεύει τις Ευρωπαϊκές οικονομίες: «Το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος, τις τράπεζες, τις χαμηλές επενδύσεις, την αύξηση της φτώχειας και τα μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα. Ο στόχος του DiEM25 είναι να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτές τις πέντε πτυχές της κρίσης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά με τρόπο που να ελαχιστοποιεί τη δύναμη της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και Φρανκφούρτης που αποφασίζουν εξ ονόματος των Ευρωπαίων πολιτών.
Μερικά επιλεγμένα σημεία από το μανιφέστο του DiEM25
Εν συντομία, ο Βαρουφάκης είπε για το κίνημα του ότι, “εμπνεόμαστε από μια Ευρώπη της Λογικής, της Ελευθερίας, της Ανοχής και της Φαντασίας που κατέστη δυνατή από τη συνολική Διαφάνεια, την πραγματική Αλληλεγγύη και την αυθεντική Δημοκρατία”:
“Υπάρχουν 4 βασικές αρχές στις οποίες βασίζεται το DiEM25:
Κανένας λαός της Ευρώπης δεν μπορεί να είναι ελεύθερος όταν ακόμα κι ένας μικρός λαός βλέπει την δημοκρατία του να παραβιάζεται
Κανένας λαός της Ευρώπης δεν μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια όταν η αξιοπρέπεια στερείται από κάποιους άλλους
Κανένας λαός της Ευρώπης δεν μπορεί να ελπίζει στην ευημερία όταν άλλοι λαοί καταδικάζονται στην μόνιμη χρεοκοπία και την συνεχή ύφεση
Κανένας λαός της Ευρώπης δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς βασικά αγαθά για τους πιο αδύναμους των πολιτών, χωρίς ανθρώπινη ανάπτυξη, χωρίς οικολογική ισορροπία, χωρίς μια υπερπροσπάθεια να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε ενέργεια – αντί να αλλάζουμε το κλίμα του πλανήτη…”
“…Μεθοδικά και υπομονετικά, ενεργοποίησαν την διαδικασία απο-πολιτικοποίησης του συστήματος λήψης αποφάσεων, με στόχο και αποτέλεσμα την αφαίρεση του δήμου από την δημοκρατία, και την μεταμφίεση όλων των ευρωπαϊκών αποφάσεων ως «βέλτιστες», «τεχνοκρατικές» επιλογές. Παράλληλα, πολιτικοί από διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες οι οποίοι συνεισέφεραν σε αυτή την διαδικασία αποπολιτικοποίησης ανταμείβονταν πλουσιοπάροχα κάθε φορά που συναινούσαν στην μετατροπή της Επιτροπής, του Συμβουλίου, του Ecofin, του Eurogroup, της ΕΚΤ κλπ σε ζώνες όπου πολιτικά επιχειρήματα δεν είχαν θέση – απαγορεύονταν. Αντίθετα, όποιος τόλμησε να αντιταχθεί σε αυτή την διαδικασία αποπολιτικοποίησης, χαρακτηριζόταν αντι-Ευρωπαίος και αντιμετωπίστηκε ως απαράδεκτη ενόχληση…”
“…βασικές αρχές που η Ευρώπη κάποτε γνώριζε γλιστρούν η μία μετά την άλλη στην λήθη:
Οι κανόνες έπρεπε να υπηρετούν τους ευρωπαίους, όχι το αντίθετο.
Το νόμισμα πρέπει να είναι εργαλείο, όχι αυτο-σκοπός.
Μια κοινή αγορά συνάδει με την δημοκρατία στον βαθμό που διαθέτει κοινό δίχτυ προστασίας των πιο αδύναμων ευρωπαίων πολιτών, του κοινού μας περιβάλλοντος – ένα δίχτυ προστασίας που πρέπει να επιλέγεται από κοινού και δημοκρατικά.
Η δημοκρατία δεν μπορεί να θεωρείται είδος πολυτελείας που δικαιούνται οι πιστωτές και αφαιρείται από τους χρεωμένους.
Η δημοκρατία είναι απαραίτητη για να περιορίζει τις χειρότερες, αυτο-καταστροφικές τάσεις του καπιταλισμού, καθώς και για να ανοίγει ένα παράθυρο που βλέπει αισιόδοξα σε νέες κοινωνικές σχέσεις αρμονίας και βιώσιμης ανάπτυξης..”
“…Οραματιζόμαστε την:
Δημοκρατική Ευρώπη όπου η πολιτική εξουσία εκπορεύεται αποκλειστικά από τους κυρίαρχους ευρωπαίους πολίτες.
Ευρώπη της Διαφάνειας όπου όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται μπροστά στα μάτια των πολιτών.
Ενωμένη Ευρώπη της οποίας οι πολίτες έχουν τόσα κοινά εντός της χώρας τους όσα και μεταξύ των χωρών τους.
Ρεαλιστική Ευρώπη που θέτει εφικτούς στόχους ριζοσπαστικού εκδημοκρατισμού.
Αποκεντρωμένη Ευρώπη που χρησιμοποιεί την κεντρική εξουσία για να μεγιστοποιεί την δημοκρατία στους χώρους εργασίας, στις πόλεις, στις περιφέρειες και στα κράτη-μέλη.
Πλουραλιστική Ευρώπη των περιφερειών, των εθνοτήτων, των φιλοσοφικών πεποιθήσεων, των εθνών, των διαφορετικών γλωσσών και πολιτισμών, του αυτο-προσδιορισμού ατόμων και ομάδων.
Ευρώπη της Ισότητας η οποία ευφραίνεται από τις διαφορές και καταπολεμά όλες τις διακρίσεις εναντίον εκείνων που τολμούν να διαφέρουν ως προς το χρώμα του δέρματος, τον ερωτικό τους προσανατολισμό, την προφορά τους, την κοινωνική τους θέση…”
“…Ως αντίδραση στην αναπόφευκτη αποτυχία αυτής της Ευρώπης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την διεθνή κρίση που ξέσπασε το 2008, οι θεσμοί της ΕΕ (που ευθύνονται για αυτή την αποτυχία) γίνονται ακόμα περισσότερο αυταρχικοί. Όσο πιο πολύ πνίγουν την δημοκρατία που εξακολουθεί να υφίσταται στα κράτη-μέλη, τόσο χάνουν την νομιμοποίησή τους στα μάτια των ευρωπαίων, τόσο ενισχύουν την οικονομική αποτελμάτωση, και τόσο μεγαλύτερη δόση αυταρχισμού χρειάζονται για να παραμείνουν κυρίαρχοι μιας ΕΕ που παραπαίει. Έτσι, οι εχθροί της δημοκρατίας ενισχύονται από την ίδια ακριβώς διαδικασία που τους απο- νομιμοποιεί στα μάτια των ευρωπαίων, σκοτώνει την ελπίδα, και περιορίζει την ευημερία πίσω από τα τείχη που ορθώνουν οι λίγοι για να μην βλέπουν, ή φοβούνται, τους πολλούς. Αυτή είναι η κρυφή διαδικασία που θέτει τον ένα λαό εναντίον του άλλου, τους πολίτες μιας χώρας εναντίον συμπολιτών τους, γιγαντώνοντας υφέρπουσες τάσεις προς την ξενοφοβία και την μισαλλοδοξία…”
Το χρονοδιάγραμμα του DiEM25
Το DiEM25 ορίζει τα απαραίτητα στάδια η υλοποίηση των οποίων ίσως δημιουργήσει μια αυθεντικά δημοκρατική, λειτουργική, Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2025:
ΕΝΤΟΣ ΔΩΔΕΚΑΜΗΝΟΥ: Ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης της ευρωζώνης εντός των ισχυουσών Συνθηκών της ΕΕ.
ΕΝΤΟΣ ΔΙΕΤΙΑΣ: Συντακτική Ευρωπαϊκή Συνέλευση
Μετά την σταθεροποίηση της παρούσας, πολυδιάστατης κρίσης, οι πολίτες της Ευρώπης θα πρέπει να αποκτήσουν, και να εξασκήσουν, το δικαίωμα να αποφανθούν για το πως οραματίζονται την Δημοκρατική Ενωμένη Ευρώπη. Μόνο στο πλαίσιο Συντακτικής Συνέλευσης Ευρωπαίων Αντιπροσώπων που στόχο έχει την εκπόνηση ευρωπαϊκού Συντάγματος μπορεί να συμβεί αυτό.Το DiEM25 θα προωθήσει την ιδέα της εκλογής των αντιπροσώπων που θα συμμετάσχουν στην Συντακτική Συνέλευση στην βάση ψηφοδελτίων που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα – ώστε οι πολίτες μιας χώρας να μπορούν, και να πρέπει, να επιλέξουν αντιπροσώπους τους κι από άλλες χώρες
ΕΩΣ ΤΟ 2025: Εφαρμογή των αποφάσεων της Συντακτικής Συνέλευσης
Ο Βαρουφάκης έκλεισε την ομιλία του αναρωτώμενος “είναι ουτοπία;” και απάντησε “φυσικά και είναι!” και κατέληξε: “Δεν είναι πιο ουτοπικό από όσο ήταν η αρχική δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πράγματι, είναι λιγότερο ουτοπικό από την προσπάθεια να κρατήσουμε ζωντανή τη σημερινή, αντι-δημοκρατική, κατακερματισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Περισσότερα για το DiEM25
Η ίδρυση του DiEM25 στο Berlin’s Volksbühne Theatre
Η ιστοσελίδα του Γιάννη Βαρουφάκη http://yanisvaroufakis.eu/
Η ομάδα του DiEM25 στο facebook. Τα περισσότερα μέλη είναι από τη Γερμανία. Εδώ μπορείτε να βρείτε νέα που αφορούν το DiEM25 σε καθημερινή βάση και φυσικά να συζητήσετε με φίλους και υποστηρικτές του κινήματος από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες
Το DiEM25 είναι στη φάση της οργάνωσης σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και υπάρχουν πολλές ομάδες στα κοινωνικά δίκτυα που είναι αφιερωμένες σε αυτό (facebook, twitter, κλπ). Υπάρχει ένα κάλεσμα προς όλους τους εθελοντές του DiEM25, που στάλθηκε μέσω email, να αρχίσουν να οργανώνουν τοπικές συναντήσεις
Ομιλία του Βαρουφάκη στο TEDx με τίτλο “Ο καπιταλισμός θα καταβροχθήσει τη δημοκρατία εκτός και αν μιλήσουμε” που περιέχει τη φιλοσοφία του
Κεντρική εικόνα: Print screen από την ιστοσελίδα του of DiEM25
The English “pirate” is derived from the Greek word “πειρατής” (peiratēs) and this in turn from the verb “πειράομαι” (peiráomai), “I attempt”, which is a derivative of the noun “πείρα” (peîra), “experience”. Coming from the depths of the centuries, the word “pirate” took on another dimension in our days. The ruling classes saw pirates as rebels and hated them. Rebels without a state, they were not submissive to any law, except from the laws they instituted themselves, improvising together. This is the feeling of a Pirate: when something doesn’t work, you have to attempt to bring a new concept. Sometimes it goes beyond a certain point and perhaps exceeds certain limits, because it is an expression of challenge; the challenge to change the system. I’m a member of the Board (and former chairman) of Pirate Party of Greece, also a member of press team of PPGR, former journalist, now a free lancer. I’m in the team of Pirate Times from the start, I joined voluntarily and consciously because I am interested to meet pirates from around the world, to exchange views and spread the pirate spirit.
Αυτό το άρθρο είναι επίσης διαθέσιμο στα: EnglishTo “Κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη 2025” (Democracy in Europe Movement, DiEM25) ξεκίνησε από τον εμπνευστή του, τον Γιάνη Βαρουφάκη, πρώην Έλληνα…
Recent Comments